W historii świata niewiele jest wydarzeń o tak przełomowym znaczeniu dla losów całej ludzkości jak Bitwa Warszawska 1920 roku. Brytyjski dyplomata Vincent D’Abernon uznał ją za 18. decydującą bitwę w dziejach świata. Ale choć była tak ważna stanowi tylko część wojny polsko-bolszewickiej. O przyczynach konfliktu i mniej znanych faktach z tamtego okresu z prof. dr hab. Grzegorzem Nowikiem oraz redaktorem Bartłomiejem Makowskim z Polskiego Radia rozmawia Paweł Łepkowski.
Polskie działania podczas wojny 1920 roku to była z jednej strony wielka improwizacja i zarazem wielka głęboka myśl, w której wykorzystywano ludzi zgodnie z ich najlepszymi kwalifikacjami. Józef Piłsudski obsadzał stanowiska ludźmi kompetentnymi. System radiowywiadu stworzyły dwie polskie politechniki i uniwersytety. Bez nich nie można było toczyć wojny - mówi prof. Grzegorz Nowik, zastępca dyrektora ds. naukowych w Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, pracownik Instytutu Studiów Politycznych PAN .
Po upadku czterech imperiów w środkowo-wschodniej Europie powstała próżnia. Każdy z narodów między kołem podbiegunowym a Morzem Egejskim i Kaukazem próbował zrealizować swoje własne interesy narodowe. Po zakończeniu I wojny światowej rozpoczęły się konflikty lokalne. Trwały blisko 5 lat, czyli dłużej niż sama wojna. Największym z nich było starcie Polski z bolszewicką Rosją. Ta wojna zagrażała wprowadzeniu zupełnie nowego porządku cywilizacyjnego - wyjaśnia prof. Nowik.
Oś narracyjna serwisu bitwa1920.gov.pl zbudowana jest na relacjach świadków tamtych wydarzeń. Dzięki przepastnym archiwom Polskiego Radia i polskiej rozgłośni Radia Wolna Europa mamy dostęp do niezwykłych dźwięków i wypowiedzi osób, które uczestniczyły w wojnie polsko-bolszewickiej zarówno na pierwszej linii frontu, ale też do nagrań ludzi, którzy mieli decydujący wpływ na przebieg wydarzeń tamtych dni – mówi Bartłomiej Makowski z redakcji serwisów specjalnych i archiwum Informacyjnej Agencji Radiowej odpowiedzialny za projekt strony internetowej.
Jakie wydarzenia doprowadziły do konfliktu z Rosją? Jaką rolę odegrał polski wywiad? Jakie znaczenie miały nowatorskie rozwiązania naukowe i technologie informacyjne? Jak wielka była rola matematyków w zwycięstwie? Jak dziś możemy się uczyć o historii tamtych wydarzeń? O tym wszystkim w kolejnym odcinku podcastu "Wydarzyło się sto lat temu...".
Serwis internetowy bitwa1920.gov.pl to wspólne przedsięwzięcie biura programu „Niepodległa” oraz Polskiego Radia. Interaktywna strona dostępna jest w sześciu wersjach językowych. Projekt ma popularyzować historię Bitwy Warszawskiej nie tylko wśród Polaków, ale także wśród odbiorców zagranicznych.
Fot 1. Fotorzepa/Robert Gardziński
To drugi odcinek w cyklu audycji „Wydarzyło się 100 temu…” jakie „Rzeczpospolita” przygotowuje wraz z „Niepodległą”. W rozmowach z gośćmi będziemy wracać do wielkich wydarzeń sprzed wieku, które wpłynęły na losy Polski i na trwałe zapisały się w naszej pamięci.
Cykl audycji „Wydarzyło się 100 lat temu…” powstaje we współpracy z Niepodległa.
